مجله سیب سبز:  اين روزها شنيدن اين خبر که مردي بعد از 40 سالگي صاحب نخستين فرزند خود شده است چندان عجيب نيست. مشکلات اقتصادي و تغيير فرهنگ جامعه باعث شده بسياري از مردان دهه سوم زندگي را براي تشکيل خانواده انتخاب کنند و تازه بعد از چند سال به فکر پدر شدن بيفتند. بسياري از مردم تصور مي‌کنند، مردان در سنين بالا هم براي بچه‌دار شدن مشکل ندارند و اين خانم‌ها هستند که به‌دليل شرايط فيزيکي خود بايد تا قبل از رسيدن به سن يائسگي صاحب فرزند شوند. اما تحقيقات نشان مي‌دهد واقعيت غيراز اين است.

 

  چند هفته قبل خبري منتشر شد که يکي از بهترين و بزرگ‌ترين فوتباليست‌هاي تاريخ در انتظار تولد نخستين فرزندش به سر مي‌برد. «ديگو مارادونا» بازيکن سابق تيم ملي آرژانتين که اکنون 51 سال دارد تا 5 ماه ديگر از همسر 34 ساله خود به نام «ورونيکا اوجدا» صاحب فرزند خواهد شد. البته مارادونا قبلا يک بار ازدواج کرده بود که حاصل آن 2 دختر به نام‌هاي «دالما» و «جياناست».  اما اين خبر سؤالي را در ذهن بسياري از ما به‌وجود مي‌آورد که مردان تا چه سني مي‌توانند صاحب فرزند شوند؟ آيا افزايش سن پدر شدن مي‌تواند خطري براي کودکان به همراه داشته باشد؟ چه افراد مشهور ديگري بودند که بعد از 50 سالگي طعم پدر شدن را تجربه کردند؟ پيرترين پدر تاريخ چه کسي بوده است؟ در اين مطلب سعي مي‌کنيم به اين سؤالات جواب بدهيم.

همه ما مي‌دانيم که با افزايش سن مادر خطر احتمال بروز مشکلات ژنتيک بيشتر مي‌شود که در نهايت مي‌تواند منجر به سقط جنين شود، اما تا چند سال پيش پزشکان اطلاعات زيادي در مورد تاثير سن پدر روي جنين نداشته‌اند. با اينکه تعداد مرداني که در سنين بالاي 30 سال براي نخستين بار پدر شدن را تجربه مي‌کنند در حال افزايش است اما تحقيقات نشان مي‌دهد اين کار خطرهای جسمي و ذهني را براي فرزندان آنها افزايش مي‌دهد.

اين مطالعات نشان مي‌دهد مردان در سنين بالا معمولا صميميت و ارتباط کمتري با کودکان خود دارند و در عين حال فرزندانشان هم بيشتر دچار بيش‌فعالي يا ديگر مشکلات روحي مي‌شوند. آخرين بررسي‌هاي انجام شده توسط دانشمندان فرانسوي در سال 2008 اثبات کرد، مردان هم مانند زنان داراي يک ساعت بيولوژيکي هستند. اين بدان معناست که با افزايش سن احتمال بچه‌دار شدن آنها کاهش پيدا مي‌کند. براساس شواهد احتمال بارداري موفق، درصورتي که مرد بالاي 35 سال باشد کم مي‌شود و درصورتي که سن او بيش از 40سال باشد اين احتمال به‌شدت پايين مي‌آيد.

 

با اينکه  مرداني را نام برديم که حتي در 95 سالگي هم بچه‌دار شده‌اند اما حقيقت اين است که بعد از 41 سالگي شانس پدر شدن به سرعت کاهش مي‌يابد.  شبعد از 45 سالگي وضعيت واقعا بدتر مي‌شود و مرداني که تاکنون صاحب فرزند نشده‌اند، بايد حتما در اين مورد فکر کنند. در فاصله بين 41 تا 45 سال احتمال پدر شدن از 60 به 35 درصد کاهش پيدا مي‌کند و همين موضوع نشان مي‌دهد افزايش سن چه تاثيري روي کيفيت اسپرم‌ها دارد. افزايش سن پدر شدن خطرهای زيادي به همراه دارد که در ادامه به بعضي آنها اشاره مي‌کنيم:

اوتيسم

آمارها نشان مي‌دهد با افزايش سن پدر،  احتمال ابتلا به بيماري اوتيسم در کودکان افزايش چشمگيري پيدا مي‌کند. براي مثال کودکاني که از مردان بالاي 40 سال به دنيا مي‌آيند با احتمال 6 برابر بيشتر از کودکاني که پدر زير 30 سال دارند ممکن است به اين بيماري دچار شوند. اين موضوع اثبات مي‌کند مردان هم داراي يک ساعت بيولوژيکي هستند.

شيزوفرني، سندرم دوقطبي و ناهنجاري‌هاي مادرزادي نادر

هرقدر سن پدران بيشتر شود احتمال ابتلا به سندرم‌هايي مانند کوتولگي يا achondroplasia بيشتر مي‌شود.  اين بيماري يک نوع ناهنجاري ژنتيک است که روي رشد استخوان‌ها اثر گذاشته و حاصل آن کودکاني بسيار کوتاه با دست و پاهايي کوچک است که قدشان از 120 سانتي‌متر تجاوز نمي‌کند. چندي پيش محققان کلمبيايي هم به اين نتيجه رسيده‌اند که مردان بالاي 50 سال با احتمال سه‌‌برابر بيشتر از مردان زير 25 سال ممکن است صاحب کودک مبتلا به شيزوفرني شوند. به‌طور کلي تخمين زده مي‌شود از هر چهار کودک مبتلا به شيزوفرني، يک نفر به‌دليل بالا بودن سن پدر به اين بيماري دچار شده است.

اگر مردان هنگام پدر شدن بالاي 50 سال داشته باشند، احتمال جهش ژنتيک در فرزندان آنها تا 10 برابر بيشتر از مردان زير 30 سال رخ مي‌دهد. اين جهش‌ها ممکن است نتايج غيرقابل پيش‌بيني به همراه داشته باشد و حتي باعث تغيير شکل عجيب جنين شوند.

سندرم داون

هر‌قدر يک مرد زمان پدر شدن را به تاخير بيندازد، به همان اندازه هم نقص‌هاي موجود در اسپرم او بيشتر مي‌شود. محققان دانشگاه بارسلونا متوجه شدند بعد از 30سالگي به ازاي هر 10 سال افزايش سن پدر، احتمال ابتلاي فرزند او به سندرم داون 11.5 درصد بيشتر مي‌شود.

به‌نظر دانشمندان نتايج اين نوع تحقيقات اهميت بسيار زيادي دارد و مردم بايد حتما هنگامي که براي داشتن فرزند تصميم مي‌گيرند به اين موارد توجه داشته باشند. بهترين زمان بچه‌دار شدن براي زنان 20 سالگي و براي مردان 25 سالگي است، زيرا در آن دوره سلول‌هاي اسپرم و تخمك بهترين کيفيت را دارند. از ديگر بيماري‌هايي که فرزندان پدران پير را تهديد مي‌کند مي‌توان به سرطان پروستات، سرطان سيستم عصبي، سندرم آپرت، تغيير شکل غيرعادي جمجمه، دست‌ها يا پاها، سندرم مارفان که باعث ايجاد نقص در چشم‌ها، استخوان‌ها و قلب مي‌شود، اشاره کرد.

مرگ زودرس

کودکاني که از پدران سن بالا متولد مي‌شوند با احتمال دو برابر بيشتر ممکن است قبل از رسيدن به سنين جواني جان خود را از دست بدهند. اگر سن پدر بالاي 45 سال باشد احتمال مرگ فرزندش قبل از 19 سالگي تا صد درصد بيشتر از مردي است که در فاصله بين 20 تا 30 سالگي صاحب فرزند شده است. در گذشته همه، مشکلات و نقص‌هاي بارداري را متوجه مادر مي‌دانستند اما امروزه مشخص شده نقش پدر هم در اين ميان بسيار زياد و حتي در بعضي موارد همه مشکلات به گردن پدر است.

تولد پيش از موعد

همه مي‌دانيم که بالا بودن سن مادر، احتمال زايمان زودتر از موعد طبيعي را افزايش مي‌دهد اما تحقيقات دانشمندان دانمارکي نشان مي‌دهد سن پدران هم در اين اتفاق بي‌تاثير نيست. همان طور که گفتيم بالا بودن سن پدر ناهنجاري‌هاي ژنتيک در نوزاد به‌وجود مي‌آورد و همين عامل مي‌تواند روي زمان رشد طبيعي آن و حتي زمان زايمان تاثير‌گذار باشد.