روزه گرفتن در هرسال یکماه  یکی از ارکان و پایه های پنج گانه اسلام است .  و این ماه از پر برکت ترین ماههای سال است زیرا در این ماه قرآن کریم بالای حضرت محمد صلی الله علیه و سلم نازل شده و همچنان دعوت رهائی بخش اسلام نیز در همین ماه آغاز شده است .

به همین اساس روزه هم جایگاه یک مدرسه تربیتی را در اسلام حائز است . روزه است  که روح انسان را صیقل زده وجسم او را از مواد اضافی متراکم شده در جریان سال پاک و پیراسته میگرداند .

انسان میتواند با گرفتن روزه صادقانه که همان بازدارای نفسی از تمام خوردنی ها، نوشیدنی ها ، آمیزش جنسی و بازداری از گناهان در همه اشکال آن میباشد خالق خویش را خوشنود گرداند . روزه واقعی و صادقانه آنست که از تمام منهیات انسان در جریان روزه امتناع ورزد وحتی هر مسلمان به خاطر امتثال از اوامر خداوندی از امور مشروع و حلال نیزدوری می گزیند تا باشد که اراده خود را تقویت بخشیده و بعد از گذشت این ماه میتواند به آسانی از کارهای نامشروع و ناجائز خود را دور نگهدارد.

 انسان با گرفتن روزه رمضان میتواند رضایت و خوشنودی آفریدگار بزرگ را به دست آورده و خود را از گناهان و لغزشهایی که از وی در گذشته سر زده با توبه و نیایش پاک گرداند و به سوی تعالی و کمال انسانی و اخلاقی عروج کند.

پیامبر بزرگ اسلام می فرمایند:" من صام رمضان ایمانا و احتسابا غفر له ما تقدم من ذنبه". ( متفق علیه) ترجمه: آنکه ماه رمضان را از روی ایمانداری و به خاطر حصول اجر و پاداش روزه می گیرد گناهان گذشته اش بخشیده می شود.

 روزه ماه رمضان انسان را به گونه ای پرورش و تربیت میکند، که از یک فرد لجام گسیخته و فاقد اداره وی را بیرون کشیده و به صورت یک شخص با اراده و با انضباط در میآرد که بر نفس و خواهشات خود کنترل داشته باشد.

روزه ماه مبارک رمضان ما را وا میدارد که لحظه ای به فکر بینوایان و تهی دستانی بیفتیم که نه تنها درماه رمضان که در طول سال شکم سیر نمی خوابند و همواره در فقر و تنگدستی به سر می برند. ما که همیشه از نعمات گوناگون خداوند جل جلاله استفاده میکنیم و کم وقت است که یادی از فقرا بکنیم و احساس آنان را درک نمائیم ولی هنگامی که خود در هنگام روزه گرسنه و تشنه می شویم آنگاست که به درد و رنج غرباء و بینوایان پی ببریم.

و همچنان روزه ماه مبارک رمضان مظهر وحدت و یگانگی مسلمانان است که همه این ماه را روزه گرفته و آفریدگار شان را عبادت میکنند و هیچکس به جز آنانی که معذور اند، مستثنا نمی باشد. همه باید اعم شاه و رعیت، غنی و فقیر، زورمندان و ضعیفان، زنان و مردان از صبح الی شام یک ماه را به عبادت خالق خویش سپری نمایند، قرآن را تلاوت بدارند و نماز تراویح را که از سنت های رمضان است اداء نمایند و در دهه اخیر این ماه شب زنده داری کنند و در جستجوی شبی باشند که از هزار ماه عبادت بهتر و برتر است.

انسان در طول یک ماه چنان به عبادت مسلسل و متواتر میپردازد که نه تنها از خوردن و نوشیدن و آمیزش جنسی خود داری میکند بلکه از تمام ناروئی ها و زشتی ها دوری میگزیند روزه دار واقعی باید از دروغ گوئی، غیبت، حسد، دشنام دادن، تهمت بستن، عیب جوئی نمودن، نگاههای شیطانی ، توطئه چینی، فریب و تقلب، دعوت نمودن به سوی بدی ها و امثال اینها خود داری کند. زیرا پیامبر گرامی اسلام می فرماید:" من لم یدع قول الزور و العمل به فلیس لله حاجة فی ان یدع طعامه و شرابه". (بخاری) ترجمه: کسیکه از دروغ گوئی و عمل به آن دوری نمی نماید خداوند جل جلاله به روزه وی که خود را از خوردن و نوشیدن تنها باز داشته است، هیچ نیازی ندارد.

پیامبر گرامی ما در این سخن گهربار شان برای ما میفهماند که روزه تنها در باز داری از نوشیدن و خوردن آب و نان خلاصه نمی گردد، بلکه هدف حقیقی از روزه داری بسیار وسیع و گسترده است که تمام ساحات زندگی ما را اعم از رفتار، گفتار و پندارها را نیز شامل می گردد. پس بر ماست که در پشت روزه داری خود همان اهداف بلند و بالا را جستجو کنیم و در غیر آن صورت ما از روزه داری خود جز گرسنگی و تشنگی چیزی دیگری را نصیب نشده ایم. زیرا پیغمبر گرامی اسلام در جای دیگر این موضوع را به گونه واضح تر بیان میدارند ومیفرماید:"رب صائم لیس له من صیامه الا الجوع و رب قائم لیس له من قیامه الا السهر". (ابن ماجه) ترجمه: برخی از روزداران اند که جز گرسنگی از روزه شان چیزی نصیب شان نمی شود و  شب زنده دارانی اند که جز بی خوابی حاصلی از شب زنده داری شان نمی گیرند.